Śmierć w Czechach
Robert Kulmiński
Warszawa 2008
Przedmiot analizy stanowią opisy śmierci człowieka występujące w prozie czeskiej lat 1945-1989. Autora zajmuje sposób, w jaki metaforyzowano rzeczywistą (na poziomie rzeczywistości przedstawionej) śmierć, jak była przedstawiana, jak ją zmitologizowano, a nie czego może być ona symbolem. „Literatura czeska jest tutaj specyficzna, więc i różna od polskiej, ponieważ wyraża się w niej wiele warstw historycznych doświadczeń – antykatolickiego oporu wobec austriackiej kontrreformacji, zaawansowanych procesów laicyzacji związanych z nowoczesną strukturą społeczną, skuteczności marksistowskiej ateizacji. Wszystkie te czynniki razem powodują, że, z jednej strony, religijna odpowiedź na problem śmierci w literaturze czeskiej jest w istocie areligijna, jest, jak pisze autor, „refleksją braku”. Stąd też widoczna skłonność do ideologizacji tego braku, do zastępowania ołtarza religii ołtarzem idei.”. (Z recenzji prof. dr hab. Andrzeja Mencwela).