Nowości biblioteczne – październik ’17

1/ Annalisa Cosentino, Chvála blbosti. Z Prahy do Irkutska a zpět v patnácti stech povídkach a jednom románu. Praha: Filozofická fakulta Univerzity Karlovy, 2017.

Autorką tomu esejów poświęconych Haszkowi jest wybitna bohemistka włoska Annalisa Cosentino (ur. 1964). Jak sama zauważa w krótkim wstępie, zebrane studia stanowiły „pierwotnie wstęp do obszernego wyboru dzieła” twórcy Szwejka. Mimo że – jak stwierdza autorka – o Haszku napisano już tysiące stron, to w jej Pochwale głupoty można znaleźć kilka nowych interpretacji i błyskotliwych ujęć. Cosentino pisze m. in. o „amerykańskim dzieciństwie Szwejka” i dostrzega bliskie pokrewieństwo łączące dobrego wojaka z Charlie Chaplinem. Pisząc o adaptacjach scenicznych podkreśla, że wyjątkowo dużo było ich na scenach polskich (wspomina m.in. o wystawieniu Dzielnego wojaka Szwejka w warszawskim Teatrze Polskim, gdzie w roli tytułowej zagrał sam Stefan Jaracz). Cosentino prezentuje też sylwetkę Haszka – jego bardzo powieściową biografię, jego podróże i jego reportaże. Polemizując z utartym stereotypem Haszka – autora jednej powieści, poddaje też analizie jego liczne opowiadania.

2/ Pavel Kolář, Michal Pullmann, Co była normalizace? Studie o pozdním socialismu. Praha: NLN: Ústav pro studium totalitních režimů, 2016.

Autorzy zbioru tekstów (z lat 2007 – 2015) prezentują nowe spojrzenie nie tylko na normalizację w Czechosłowacji lat siedemdziesiątych, ale w ogóle na „państwowy socjalizm typu sowieckiego” panujący w całej Europie Środkowej i Wschodniej. Młodzi autorzy, nieobciążeni bagażem własnych doświadczeń, starają się pokazać ten sui generis fenomen z innej perspektywy. Próbują go opisać w szerszym kontekście ogólnoeuropejskim. Tak więc dyktaturę komunistyczną widzą jako jeden z „etapów rozwoju” społeczeństw zachodnich w wieku XX. Jednocześnie też dyktaturę tę „uważają raczej za efekt wewnętrznych procesów społecznych niż import z zewnątrz”. Już w przedmowie zaznaczają, iż taki ogląd i taka interpretacja okresu normalizacji może budzić sporo kontrowersji.

3/ Thomas Ort, Uméní a život v modernistické Praze. Praha: Argo, 2016.

Autor – amerykański historyk Thomas Ort – zajmuje się w swojej monografii postacią oraz twórczością Karola Čapka. Swojego „bohatera” sytuuje w szerszym kontekście „generacji czapkowskiej”. Ramy czasowe publikacji wyznacza z jednej strony okres bezpośrednio przed I wojną światową, z drugiej zaś rok śmierci autora Fabryki Absolutu, czyli 1938. Wiele miejsca poświęca badacz z nowojorskiego Queens College fenomenowi kubizmu, który w Pradze trafił na wyjątkowo podatny grunt (inaczej niż w Wiedniu czy Budapeszcie). Wydarzenia historyczne – rozpad Austro-Węgier i utworzenie Czechosłowacji – są szczegółowo zarysowanym tłem narracji.

Oprawę ikonograficzną książki stanowią kubistyczne linoryty Josefa Čapka. Ort poświęca również jemu sporo uwagi.

Posted in nowości biblioteczne.