Maciej Falski

doktor habilitowany

Adres e-mail: mfalski@uw.edu.pl

Pełnione funkcje

  • Kierownik studiów
  • W ISZiP-ie pełnię rozmaite funkcje. Od dekady zajmuję się niektórymi sprawami związanymi z USOS-em z uwagi na funkcję pełnomocnika ds. USOS; jeżeli macie z USOS-em kłopoty, możecie się zgłaszać właśnie do mnie. Brałem też udział w pracach komisji przygotowującej nowy, obecnie obowiązujący program studiów. Założyłem naszą instytutową stronę na Facebooku i obecnie wciąż ją współadministruję.

 

Zainteresowania

Naukowe pasje realizuję poprzez udział w pracy dwóch zespołów. Pierwszy z nich, Zespół Badania Kultur Słowiańskich w Monarchii Habsburskiej, działa już ładnych parę lat pod wodzą dr Anny Kobylińskiej i wydał jak dotąd dwie bardzo interesujące publikacje. Więcej o nas można się dowiedzieć tutaj: http://uwhabsburgstudies.uw.edu.pl/.

Druga ekipa badawcza skupia się w Pracowni Badań Obszaru Postjugosłowiańskiego (PROP); to interdyscyplinarny i transinstytucjonalny zespół, działający bardzo aktywnie i twórczo od 2017 roku – więcej informacji i konkrety tutaj: http://prop.uw.edu.pl/.

Bardzo ważne miejsce w mojej biografii naukowej zajmują Colloquia Humanistica. Jest to rocznik powołany do życia w 2012 roku i prowadzony przez prof. Jolantę Sujecką; jego wydawcą jest Instytut Slawistyki PAN. „Colloquia Humanistica” otwarte są głównie na obszar Bałkanów i Śródziemnomorza, ale nie tylko; ukazują się w języku angielskim i są w pełni dostępne na platformie internetowej: https://ispan.waw.pl/journals/index.php/ch/index

W ISZiP odpowiadam głównie za kulturologiczną i literaturoznawczą stronę specjalności kroatystycznej oraz za nauczanie historii Bałkanów. Moje badania naukowe dotyczą jednak nie tylko tego obszaru. Zajmuję się również wybranymi kwestiami kultury Bośni i Hercegowiny i Bałkanów jako takich. Od lat prowadzę badania nad przestrzenią miejską w ujęciu antropologicznym, nad sferą publiczną w wymiarze ideologii i pamięci, czasem też zapuszczam się w rejony semiologiczne.

A poza tym – poza tym lubię rower i bieganie, maniakalnie słucham muzyki i usiłuję czasem udoskonalić swój wegański warsztat kulinarny. W wolnym czasie najchętniej zajmuję się slawistyką.

Przebieg kariery naukowej

  • doktor habilitowany, habilitacja z wyróżnieniem w zakresie nauk o kulturze i religii (2023 r.)
  • doktor nauk humanistycznych (2005 r.)
  • adiunkt w Instytucie Slawistyki Zachodniej i Południowej

Publikacje

Monografie naukowe

  • Niechciana kultura. Odbudowa i instrumentalizacja dziedzictwa kulturowego w Bośni i Hercegowinie, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2022, s. 216, ISBN: 978-83-235-5689-3; wyróżnienie w konkursie Nagroda im. Jerzego Skowronka, 2022.
  • (współautorzy: Anna Kobylińska, Marcin Filipowicz) Peryferyjność. Habsbursko-słowiańska historia nieoczywista, Libron, Kraków 2016.
  • (współautorzy: Anna Kobylińska, Marcin Filipowicz) Obcy czy obywatele? Słowianie wobec przemian konstytucyjnych w monarchii habsburskiej 1860—1861, Libron, Kraków 2015.
  • Porządkowanie przestrzeni narodowej – przypadek chorwacki. Studium z historii wyobrażeń kulturowych, Wydawnictwo Wydziału Polonistyki UW, Warszawa 2008, s. 257

Redakcja monografii zbiorowych

  • (współredaktor monografii zbiorowej wspólnie z Elżbietą Kaczmarską-Zglejszewską) Czechy – przez naukę języka do rozumienia kultury, Libron, Kraków 2023.
  • (współredaktor, współautor koncepcji naukowej monografii zbiorowej z: Anna Kobylińska) Architects and their Societies. Cultural Study on the Habsburg-Slavic Area (1861-1938), Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2021, s. 250, doi.org/10.31338/uw.9788323549918; open access: link
  • (współredaktor monografii naukowej wspólnie z Małgorzatą Kryską-Mosur) Miasto w kulturze chorwackiej/ Urbano u hrvatskoj kultury, Warszawa 2007.

Redakcja numerów tematycznych czasopism

  • (wspólnie z Tanją Petrović) An Inconvenient Minority: Understanding LGBTQ+ Subjectivities in Post/Socialist Europe, “Zeszyty Łużyckie/Journal for Minority Studies” 59, 1 (2023): link
  • (wspólnie z Naumem Trajanovskim i Mileną Błahutą) Special Issue: Reconsidering “Post-Socialist Cities” in East Central and South East Europe, “Journal of Nationalism, Memory & Language Politics” 17 (2023), 3: link
  • (współautor koncepcji naukowej numeru tematycznego czasopisma, współredaktor naukowy z: Linda Kovářová) Heritage and the Post-Socialist City: Cultural and Social Perspectives, „Colloquia Humanistica” (10), 2020, Wydawnictwo Instytutu Slawistyki Polskiej Akademii Nauk, Warszawa: link
  • (współautor koncepcji naukowej numeru czasopisma wspólnie z Anną Kobylińską, redakcja naukowa numeru) Local Elites in the Habsburg Monarchy after 1868, „Acta Poloniae Historica” (121), 2020, Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, Warszawa: link
  • (redakcja naukowa i koncepcja numeru czasopisma) Neighbourhood as a Social and Cultural Problem, „Colloquia Humanistica” (4), 2015, Wydawnictwo Instytutu Slawistyki PAN, Warszawa: link
  • (redakcja naukowa i koncepcja numeru czasopisma) Multiple Biographies and Transcultural Experience, „Colloquia Humanistica” (3), 2014, Wydawnictwo Instytutu Slawistyki PAN, Warszawa: link
  • (współredaktor numeru czasopisma, z: Jolanta Sujecka) Continuity and Discontinuity in Macedonian, Balkan and European Context, „Colloquia Humanistica” (1), 2012, Wydawnictwo Instytutu Slawistyki PAN, Warszawa: link

Artykuły w monografiach zbiorowych

  • Słabość wyobraźni demokratycznej. Semiotyczna interpretacja inauguracji pierwszej prezydentury Vaclava Havla, w: Czechy – od nauki języka do rozumienia kultury, red. M. Falski i E. Kaczmarska-Zglejszewska, Warszawa 2023, s. 213-238.
  • Architects of a provincial town, w: Architects and their Societies. Cultural Study on the Habsburg-Slavic Area (1861-1938), red. A. Kobylińska i M. Falski, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2021, s. 119—138.
  • Czytanie i ontologia narodu. Chorwacki i słoweński ruch czytelniany w drugiej połowie XIX wieku, w: Niewłasne lektury. Od pisarstwa w języku wyuczonym do wielości kultur czytania, red. E. Łukaszyk i K. Wierzbicka-Trwoga, Wydawnictwo DiG, Warszawa 2018, s. 95—114.
  • (współautor: Tomasz Rawski) Cultural Politics in (Post)Socialist Croatia: The Question of (Dis)Continuity, w: The Cultural Life of Capitalism in Yugoslavia. (Post)Socialism and its Other, red. Jelaca Dijana, Kolanović Maša, Lugarić Danijela, Palgrave Macmillan 2017, s. 285-302.
  • Kad glavnog lika nema. O strukturalnoj funkcionalnosti biografie u Barakovievom i Zoranievom epu, w: Vila, Pisnik i čatnici. Zbornik radova sa znanstvenog skupa „’Vila Slovinka’ Jurja Barakovića (1614-2014)“, red. Divna Antonina Mrdeža, Sveučilište u Zadru i HAZU, Zadar 2017, s. 47-63.
  • Co przestrzeń miejska mówi o modernizacji? Sarajewo i Bośnia w okresie habsburskim, w: Fabryka Słowian 1. Modernizacje, red. D. Sosnowska, Warszawa 2017, s. 213—239.
  • Metafizyka signifiant, w: Kurs na Ferdinanda de Saussure’a, red. A. Grzegorczyk, A. Kaczmarek, K. Machtyl, Poznań 2017, s. 277—295.
  • Rzeczpospolita a chorwacko-dalmatyńska przestrzeń kulturowa w XV-XVIII w., w: Wśród krajów Północy. Kultura Pierwszej Rzeczypospolitej wobec narodów germańskich, słowiańskich i naddunajskich: mapa spotkań, przestrzenie dialogu, red. M. Hanusiewicz-Lavallee, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego: Warszawa 2015, seria wydawnicza „Kultura Pierwszej Rzeczypospolitej w dialogu z Europą. Hermeneutyka wartości” t. I, s. 582-615.
  • Barthes, lewicowość i semiologia zaangażowana, w: Imperium Rolanda Barthes’a, red. A. Grzegorczyk, A. Kaczmarek, K. Machtyl, Poznań 2015, s. 23—38.
  • Jugosłowiańska arkadia codzienności w wybranych utworach literackich Chorwacji i Bośni, w: Palingeneza mitu w literaturze XX i XXI wieku, red. M. Klik, Warszawa 2014, s. 55-72.
  • (współautor: Tomasz Rawski) Jasenovac, Bleiburg, Vukovar: miejsca pamięci a dyskurs publiczny, w: Obóz – muzeum: Trauma we współczesnym wystawiennictwie, red. M. Fabiszak i M. Owsiński, Poznań 2013.
  • Čiji je gradski prostor? Urbana politika u postsocijalističkom društvu: primjer Varšave i Sarajeva, w: Komparativni postsocijalizam, red. Maša Kolanović, Zagreb 2013, s. 311-330.
  • Macedonia in the Dalmatian historiographic discourse before the XIXth century, w: Macedonia – Land, Region, Borderland, red. J. Sujecka, Warsaw 2013, s. 311-330.
  • San – društveni prostor?, w: Prostori sna, red. D. Fališevac, Zagreb 2012, s. 275-288.
  • Chorwacki karnawał. Konteksty badawcze i interpretacyjne, w: Funkcje karnawału we współczesnym społeczeństwie chorwackim, red. M. Falski, M. Maciulewicz, T. Rawski, Instytut Slawistyki Zachodniej i Południowej, Wydział Polonistyki UW, Warszawa 2011, s. 8-21.
  • Miasto realne, miasto cyfrowe: podwójny żywot Trebinja, w: Znaczące przestrzenie Słowiańszczyzny, red. J. Goszczyńska i G. Szwat-Gyłybowa, ISZiP, Warsaw 2010, s. 87-111.
  • Chapitre clos ou l’espace vivant? Le passé yougoslave dans le débat public en Croatie contemporaine, w: Mémoire et histoire en Europe centrale et orientale, red. D. Baric, J. Le Rider, D. Roksandić, Presses universitaires de Rennes, Rennes 2010, s. 299-307.
  • O nemogućnosti bijega od političkog. Sudbina Selimovićevih likova, w: Književno djelo Meše Selimovića, red. Z. Lešić i J. Martinović, Odjeljenje humanističkih nauka ANUBiH, Knjiga 38, Sarajevo 2010, s. 95-108.
  • Wojna toponimów. Formalne i nieformalne nazwy jednostek administracyjnych w Bośni i Hercegowinie, w: Świat ukryty w słowach czyli o znaczeniu gramatycznym, leksykalnym i etymologicznym, red. I. Generowicz, E. Kaczmarska, I. M. Doliński, ISZiP, Wydawnictwo Wydziału Polonistyki, Warszawa 2009, s. 103-116.
  • Hasła: Ognjište, Opanci dida Vidurine, Ratno roblje, Bit ćete kao bogovi, Uho, grlo, nož, Srijemske priče, U malome svijetu, Urota zrinsko-frankopanska, Dom i svijet, Niz našu obalu, Dubrovačke elegije, Pod puškom, Zlatni mladić i njegove žrtve, Pripovijesti (Matije Lisičara), w: Leksikon hrvatske književnosti. Djela, red. D. Detoni-Dujmić, D. Fališevac, A. Lederer, T. Benčić-Rimay, Školska kjiga, Zagreb 2008.
  • Wampiry, upiory i inne istoty mroku – od folkloru do muzyki gotyckiej, w: Bunt tradycji – tradycja buntu, red. M. Bogusławska i G. Szwat-Gyłybowa, ISZiP UW, Warszawa 2008, s. 359-378.
  • Projekt biografii transkulturowej. Przesłanki, inspiracje teoretyczne, cele, w: Slavica leguntur. Aktualne problemy badawcze slawistyki, red. J. Królak i J. Molas, ISZiP, Warszawa 2006, s. 21-36.

Artykuły w czasopismach

  • Symbolic policy in small towns of Zamojszczyzna region, Poland, in the post-socialist period, “Journal of Nationalism, Memory & Language Politics” 17 (2023) 3.
  • Slovenian Elites in Trieste and their Role in the Formation of Local Communities, “Acta Poloniae Historica” 121, 2020, s. 43-64, doi: 10.12775/APH.2020.121.03
  • Semiotics of the “Third Force”: MOST and the Performative and Visual Dimension of Political Life in the Post-electoral Period in Croatia, 2015, “Narodna umjetnost”, 56 (1), 2019, s. 27-40. https://doi.org/10.15176/vol56no102 link
  • Kto ma prawo decydować? Pula i problem demilitaryzacji przestrzeni miejskiej, „Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo”, (9 (12) cz.1), 2019, s. 135-148. https://doi.org/10.32798/pflit.113 link
  • (współautor, wspólnie z Tomaszem Rawskim) Against Homogeneity. Transcultural and Trans-Lingual Strategies in Cultural Production, „Colloquia Humanistica” 7, 2018, s. 4-9.
  • Mecene i nacionalno blago Komparativno čitanje hrvatskog i slovenskog konteksta institucionalizacije knjiæevnosti u predilirskom vremenu, „Književna smotra“ 3, 2018, s. 51-59.
  • Rudan™, czyli strategie pisarzy w sferze publicznej, „Studia Litteraria Universitatis Iagiellonicae Cracoviensis”, 1 (12), 2017, s. 15-32, DOI: 10.4467/20843933ST.17.002.6278 link
  • Pierwsza mapa Słowenii, „Poznańskie Studia Slawistyczne”, 13, 2017, s. 317-334, DOI: http://dx.doi.org/10.14746/pss.2017.13.19 link
  • Chorwackich etnologów i ludowców marzenie o dotarciu do źródła, „Slavia Meridionalis”, 14, 2014, s. 289-301, DOI: https://doi.org/10.11649/sm.2014.014 link
  • Matoš i Radić: dwie koncepcje kultury, „Poznańskie Studia Slawistyczne”, 7, 2014, s. 91-106, DOI: http://dx.doi.org/10.14746/pss.2014.7.7 link
  • Metamorfoza w przestrzeni narracji. Dwa chorwackie teksty przemiany, „Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo”, 3 (6), 2013, s. 71-85.
  • Croatian Political Discourse in 1861 and the Main Terms of Public Debate in the Nineteenth Century, „Acta Poloniae Historica”, 2013, 108.
  • Continuity and Discontinuity in the Cultural Landscape of Capital City: Paris and Skopje, „Colloquia Humanistica”, 2012, 1, s. 45-63, DOI: https://doi.org/10.11649/ch.2012.004 link
  • Likwidacja modelu osmańskiego w Bośni po 1995 roku a kryzys państwa, „Slavia Meridionalis”, 11, 2011, s. 204-219.DOI: https://doi.org/10.11649/sm.2011.012 link 
  • Oficjalne ramy pamięci historycznej w Chorwacji, „Pamiętnik Słowiański”, 2010, LX, z. 2, s. 35-49.
  • Kwiat, kości, siekiery: o problemach upamiętniania miejsc zagłady na przykładzie muzeum w Jasenovacu, „Pamiętnik Słowiański” 2010, LX, z. 1, s. 35-48.
  • Zawłaszczanie przestrzeni miejskiej a destrukcja kultury Bośni, „Slavia Meridionalis” 8, red. G. Szwat-Gyłybowa, Warszawa 2008, s. 137-154.
  • Duch gotyku i horyzont intelektualny. O metaforze potocznej i uczonej, „Studia Litteraria Polono-Slavica” 8, red. J. Sujecka, Warszawa 2008, s. 229-244.
  • Odzyskać głos w debacie publicznej. O statusie kobiety w nowożytnej kulturze chorwackiej, „Pamiętnik Słowiański” 2008, LVIII, z. 2, s. 5-18.
  • Czyj jest knežji kamen? Szkic o słoweńskiej polityce symboli, „Pamiętnik Słowiański” 2008, LVIII, z. 1, s. 49-65.
  • Pamięć społeczna i ideologia. Z problematyki autodefinicji kultury bośniackiej, „Południowosłowiańskie Zeszyty Naukowe. Język, kultura, literatura” 4, red. Z. Darasz, Łódź 2007, s. 51-64.
  • Bośnia – kultura podziałów czy dialogu? Przyczynek do dyskusji na materiale XIX-wiecznych relacji wspomnieniowych i etnograficznych, „Slavia Meridionalis”, 7, red. G. Szwat-Gyłybow, SOW, Warszawa 2007, s. 31-50.

Recenzje naukowe

  • (rec.) Tożsamość narodowa w społeczeństwie multietnicznym Macedonii. Historia – kultura – literatura – język – media, red. Irena Stawowy-Kawka i Maciej Kawka, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2008, s. 286.
  • (rec.) Polska i Chorwacja w Europie Środkowej, pod red. Piotra Żurka, Bielsko-Biała 2007, „Pamiętnik Słowiański” 2008, t. LVIII, z. 1, s. 116-122.
  • (rec.) W poszukiwaniu nowego kanonu, „Pamiętnik Słowiański”, 2006, t. LVI, z. 2, s. 111-117.
  • (rec.) Françoise Mayer, Les Tcheques et leur communisme. Mémoire et identités politiques, Civilisations et Sociétés, 117, Éditions de l’EHESS, Paris 2004, s. 304, „Pamiętnik Słowiański”, t. LV : 2005, z. 2, s. 108-113.
  • (rec.) Maria Dąbrowska-Partyka, Literatura pogranicza, pogranicza literatury, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2004, s. 264, „Pamiętnik Słowiański”, t. LV: 2005, z. 1, s. 96-101.
  • (rec.) Joanna Rapacka, Śródziemnomorze – Europa Środkowa – Bałkany. Studia z literatur południowosłowiańskich, red. M. Dąbrowska–Partyka, Universitas, Kraków 2002, s. 500 (4), „Pamiętnik Słowiański”, t. LIII: 2003, z. 1, s. 69-74.

Przekłady naukowe

  • Roland Barthes, Ziarno głosu. Wywiady, Eperons-Ostrogi, Kraków 2016 (z francuskiego).
  • C. Lévi-Strauss, Druga strona księżyca – pisma o Japonii, WUJ, Kraków 2013 (z francuskiego).
  • C. Lévi-Strauss, Antropologia wobec problemów współczesnego świata, WUJ, Kraków 2013 (z francuskiego).
  • C. Lévi-Strauss, Elementarne struktury pokrewieństwa, Volumen, Warszawa 2012 (z francuskiego).
  • Georges Vigarello, Historia urody, Aletheia, Warszawa 2011 (z francuskiego).
  • Claude Lévi-Strauss, Surowe i gotowane, Aletheia, Warszawa 2010 (z francuskiego).
  • Paul Ricoeur, O interpretacji. Esej o Freudzie, Wydawnictwo KR, Warszawa 2008, s. 512 (z francuskiego).
  • Pierre Bourdieu, Zmysł praktyczny, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2008 (z francuskiego).
  • Julia Kristeva, Potęga obrzydzenia. Esej o wstręcie, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2007 (z francuskiego).
  • François Jullien, Drogą okrężną i wprost do celu. Strategie sensu w Chinach i w Grecji, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2006, s. 296 (z francuskiego).
  • Dean Duda, Literatura chorwacka w neokapitalistycznej artykulacji, w: Literatury słowiańskie po roku 1989, tom I: Transformacja, red. H. Janaszek-Ivaničkova. Elipsa. Warszawa 2005, s. 230-237 (z chorwackiego).
  • Roland Barthes, System Mody, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2005 (z francuskiego).
  • Tvrtko Vuković, Coś więcej w poezji niż sama poezja (Symptomatologia chorwackiej poezji lat 90. XX wieku), „Studium. Dwumiesięcznik Literacko-Artystyczny” 2004, nr 1 (43), s. 51-77 (z chorwackiego).
  • Claude Lévi-Strauss, Antropologia strukturalna II, Wydawnictwo KR, Warszawa 2001, s. 422 (1) (z francuskiego).
  • Georges Dumézil, Przedmowa, w: M. Eliade, Traktat o historii religii, przeł. J. W. Kowalski, Wydawnictwo KR, Warszawa 2000, s. 5-11 (z francuskiego).
  • Sylviane Agacinski, Polityka płci, Wydawnictwo KR, Warszawa 2000, s. 224 (3) (z francuskiego).

Przekłady literackie i popularnonaukowe

  • Georges Vigarello, Historia urody, Aletheia, Warszawa 2011 (z francuskiego).
  • (wspólnie z Katarzyną Kępką-Falską) Bohumil Hrabal, Balony mogą wzlecieć, Czuły Barbarzyńca Press, Izabelin 2009 (z czeskiego).
  • (wspólnie z Wojciechem Gilewskim) Bergman. Rozmowy, Olivier Assayas i Stig Björkman, Świat Literacki, Izabelin 2007, s. 5-52 (z francuskiego).
  • (wspólnie z Katarzyną Kępką-Falską) Ota Pavel, Dvořak pilnuje Pelego, Czuły Barbarzyńca, 2006, 1, s. 9-12 (z czeskiego).
  • Bohumil Hrabal, Aurora na mieliźnie, Świat Literacki, Warszawa 2005 (z czeskiego).
  • Przewodnik Chorwacja – od środka, oprac. D. Stannard et al., Wydawnictwo RM, Warszawa 2004, s. 285 (3) Poznaj Swój Świat, Discovery Channel (z angielskiego).
  • É. M. Cioran, Ćwiartowanie. Wydawnictwo KR, Warszawa 2004, s. 169 (2) (z francuskiego).