doktor habilitowany
Adres e-mail: mfalski@uw.edu.pl
Pełnione funkcje
Kierownik studiów
W ISZiP-ie pełnię rozmaite funkcje. Od dekady zajmuję się niektórymi sprawami związanymi z USOS-em z uwagi na funkcję pełnomocnika ds. USOS; jeżeli macie z USOS-em kłopoty, możecie się zgłaszać właśnie do mnie. Brałem też udział w pracach komisji przygotowującej nowy, obecnie obowiązujący program studiów. Założyłem naszą instytutową stronę na Facebooku i obecnie wciąż ją współadministruję.
Zainteresowania
Naukowe pasje realizuję poprzez udział w pracy dwóch zespołów. Pierwszy z nich, Zespół Badania Kultur Słowiańskich w Monarchii Habsburskiej, działa już ładnych parę lat pod wodzą dr Anny Kobylińskiej i wydał jak dotąd dwie bardzo interesujące publikacje. Więcej o nas można się dowiedzieć tutaj: http://uwhabsburgstudies.uw.edu.pl/. Druga ekipa badawcza skupia się w Pracowni Badań Obszaru Postjugosłowiańskiego (PROP); to interdyscyplinarny i transinstytucjonalny zespół, działający bardzo aktywnie i twórczo od 2017 roku – więcej informacji i konkrety tutaj: http://prop.uw.edu.pl/.
Bardzo ważne miejsce w mojej biografii naukowej zajmują Colloquia Humanistica. Jest to rocznik powołany do życia w 2012 roku i prowadzony przez prof. Jolantę Sujecką; jego wydawcą jest Instytut Slawistyki PAN. „Colloquia Humanistica” otwarte są głównie na obszar Bałkanów i Śródziemnomorza, ale nie tylko; ukazują się w języku angielskim i są w pełni dostępne na platformie internetowej: https://ispan.waw.pl/journals/index.php/ch/index
W ISZiP odpowiadam głównie za kulturologiczną i literaturoznawczą stronę specjalności kroatystycznej oraz za nauczanie historii Bałkanów. Moje badania naukowe dotyczą jednak nie tylko tego obszaru. Zajmuję się również wybranymi kwestiami kultury Bośni i Hercegowiny i Bałkanów jako takich. Od lat prowadzę badania nad przestrzenią miejską w ujęciu antropologicznym, nad sferą publiczną w wymiarze ideologii i pamięci, czasem też zapuszczam się w rejony semiologiczne: Semiotyka miasta na Instagramie.
A poza tym – poza tym lubię rower i bieganie, maniakalnie słucham muzyki i usiłuję czasem udoskonalić swój wegański warsztat kulinarny. W czasie wolnym, o który trudno, gdy się jest rodzicem dwojga nie za dużych dzieci, najchętniej zajmuję się slawistyką.
Przebieg kariery naukowej
Doktor nauk humanistycznych od 2005 roku; adiunkt w Instytucie Slawistyki Zachodniej i Południowej.
Publikacje
Monografie
1. Porządkowanie przestrzeni narodowej – przypadek chorwacki. Studium z historii wyobrażeń kulturowych, Wydawnictwo Wydziału Polonistyki UW, Warszawa 2008, s. 257.
2. (współredaktor, z Małgorzatą Kryską-Mosur) Miasto w kulturze chorwackiej / Urbano u hrvatskoj kulturi, Instytut Slawistyki Zachodniej i Południowej, Warszawa 2008, s. 348.
3. (współredaktor, z: Marzena Maciulewicz, Tomasz Rawski) Funkcje karnawału we współczesnym społeczeństwie chorwackim, Instytut Slawistyki Zachodniej i Południowej, Warszawa 2012, s. 140.
4. (współautorzy: Anna Kobylińska, Marcin Filipowicz) Obcy czy obywatele? Słowianie wobec przemian konstytucyjnych w monarchii habsburskiej 1860—1861, Libron, Kraków 2015, s. 211.
5. (współautorzy: Anna Kobylińska, Marcin Filipowicz) Peryferyjność. Habsbursko-słowiańska historia nieoczywista, Libron 2016, Kraków.
Numery tematyczne czasopism
6. (współredaktor, z: Jolanta Sujecka) Continuity and Discontinuity in Macedonian, Balkan and European Context, „Colloquia Humanistica”, 1, 2012, Wydawnictwo Instytutu Slawistyki PAN, Warszawa, s. 354.
7. (redakcja naukowa i koncepcja numeru) Multiple Biographies and Transcultural Experience. „Colloquia Humanistica”, 3, 2014, Wydawnictwo Instytutu Slawistyki PAN, Warszawa.
8. (redakcja naukowa i koncepcja numeru) Neighbourhood as a Social and Cultural Problem. „Colloquia Humanistica”, 4, 2015, Wydawnictwo Instytutu Slawistyki PAN, Warszawa.
Artykuły naukowe
1. Tożsamość z krwi i ziemi. O powieści Ognjište Mile Budaka. W: Problemy tożsamości kulturowej w krajach słowiańskich (Jej formy i przemiany). Red. J. Goszczyńska. Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2003, s. 69–94.
2. Chorwacja w Europie, czyli pisarstwo jako program ideologiczny. Uwagi o twórczości Antuna Gustawa Matoša, „Pamiętnik Słowiański” T. LIV: 2004, z. 1, s. 41–66.
3. Dubrownik w chorwackiej przestrzeni kulturowej z perspektywy XIX stulecia. W: Problemy tożsamości kulturowej w krajach słowiańskich (Jej formy i przemiany) 2. Red. J. Goszczyńska. Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2004, s. 35–61.
4. Ideologiczny portret chorwackiej emigracji po 1945 roku. Przypadek Antuna Bonifačicia, „Pamiętnik Słowiański” T. LIV: 2004, z. 2, s. 85–104.
5. Muzyka rockowa w byłej Jugosławii i jej związek z tradycją. Propozycje. W: Tradycja i nowatorstwo w kulturach i literaturach słowiańskich. Red. I. Kowalska-Paszt, J. Czaplińska i in., Uniwersytet Szczeciński, Instytut Filologii Słowiańskiej, Rozprawy i studia T. (DXCIX) 525, s. 322–331.
6. Marguerite Yourcenar. Opowieść o człowieku, „Arterie”, 1, 2004, s. 135–147.
7. Identitet iz krvi i zemlje. O romanu Ognjište Mile Budaka, „Republika”, Zagreb, srpanj–kolovoz 2004, nr 7–8, s. 26–39.
8. Czytanie miasta – Zagrzeb. Szkic z etnologii przestrzeni miejskiej. W: Problemy tożsamości kulturowej w krajach słowiańskich (Jej znaki i symbole). Red. J. Goszczyńska. Instytut Slawistyki Zachodniej i Południowej. Warszawa 2005, s. 187–206.
9. Aktualizacja przeszłości w chorwackiej muzyce popularnej. Studium przypadku, „Slavia Meridionalis. Studia Linguistica Slavica et Balcanica” 5, Warszawa 2005, s. 215–232.
10. Ideološki portret hrvatske emigracije nakon 1945. Slučaj Antuna Bonifačića. „Književna republika”, IV, 3–4, Zagreb 2006, s. 158–171.
11. Projekt biografii transkulturowej. Przesłanki, inspiracje teoretyczne, cele. W: Slavica leguntur. Aktualne problemy badawcze slawistyki, red. J. Królak i J. Molas, Instytut Slawistyki Zachodniej i Południowej, Warszawa 2006, s. 21–36.
12. Bośnia – kultura podziałów czy dialogu? Przyczynek do dyskusji na materiale XIX-wiecznych relacji wspomnieniowych i etnograficznych, „Slavia Meridionalis”, 7, red. G. Szwat-Gyłybow, SOW, Warszawa 2007, s. 31–50.
13. Pamięć społeczna i ideologia. Z problematyki autodefinicji kultury bośniackiej. „Południowosłowiańskie Zeszyty Naukowe. Język, kultura, literatura” 4, red. Z. Darasz, Łódź 2007, s. 51–64.
14. (Sprawozdanie z konferencji, wspólnie z Magdaleną Bogusławską:) Przemilczenia w relacjach międzykulturowych, „Pamiętnik Słowiański” 2007, LVII, z. 1, s. 119–125.
15. Czyj jest knežji kamen? Szkic o słoweńskiej polityce symboli. „Pamiętnik Słowiański” 2008, LVIII, z. 1, s. 49–65 (summary).
16. Wampiry, upiory i inne istoty mroku – od folkloru do muzyki gotyckiej, w: Bunt tradycji – tradycja buntu, red. M. Bogusławska i G. Szwat-Gyłybowa, ISZiP UW, Warszawa 2008, s. 359–378.
17. Hasła: Ognjište, Opanci dida Vidurine, Ratno roblje, Bit ćete kao bogovi, Uho, grlo, nož, Srijemske priče, U malome svijetu, Urota zrinsko-frankopanska, Dom i svijet, Niz našu obalu, Dubrovačke elegije, Pod puškom, Zlatni mladić i njegove žrtve, Pripovijesti (Matije Lisičara), w: Leksikon hrvatske književnosti. Djela, red. D. Detoni-Dujmić, D. Fališevac, A. Lederer, T. Benčić-Rimay, Školska kjiga, Zagreb 2008.
18. Odzyskać głos w debacie publicznej. O statusie kobiety w nowożytnej kulturze chorwackiej. „Pamiętnik Słowiański” 2008, LVIII, z. 2, s. 5–18 (summary).
19. Duch gotyku i horyzont intelektualny. O metaforze potocznej i uczonej. „Studia Litteraria Polono-Slavica” 8, red. J. Sujecka, Warszawa 2008, s. 229–244.
20. Zawłaszczanie przestrzeni miejskiej a destrukcja kultury Bośni. „Slavia Meridionalis” 8, red. G. Szwat-Gyłybowa, Warszawa 2008, s. 137–154.
21. Wojna toponimów. Formalne i nieformalne nazwy jednostek administracyjnych w Bośni i Hercegowinie. W: Świat ukryty w słowach czyli o znaczeniu gramatycznym, leksykalnym i etymologicznym, red. I. Generowicz, E. Kaczmarska, I. M. Doliński, Instytut Slawistyki Zachodniej i Południowej, Wydawnictwo Wydziału Polonistyki, Warszawa 2009, s. 103–116.
22. Kwiat, kości, siekiery: o problemach upamiętniania miejsc zagłady na przykładzie muzeum w Jasenovacu, „Pamiętnik Słowiański” 2010, LX, z. 1, s. 35–48.
23. O nemogućnosti bijega od političkog. Sudbina Selimovićevih likova. W: Književno djelo Meše Selimovića, red. Z. Lešić i J. Martinović, Odjeljenje humanističkih nauka ANUBiH, Knjiga 38, Sarajevo 2010, s. 95–108.
24. Chapitre clos ou l’espace vivant? Le passé yougoslave dans le débat public en Croatie contemporaine. W: Mémoire et histoire en Europe centrale et orientale, ed. D. Baric, J. Le Rider, D. Roksandić, Presses universitaires de Rennes, Rennes 2010, p. 299–307.
25. Miasto realne, miasto cyfrowe: podwójny żywot Trebinja. W: Znaczące przestrzenie Słowiańszczyzny, red. J. Goszczyńska i G. SzwatGyłybowa, ISZiP, Warsaw 2010, p. 87–111.
26. Oficjalne ramy pamięci historycznej w Chorwacji, „Pamiętnik Słowiański”, 2010, LX, z. 2, p. 35–49.
27. Wspólnota krwi, różnica wyznania. Rosja jako znak w chorwackich narracjach historiozoficznych przed rokiem 1914. W: Colloquia Balcanica, t. 1: Semantyka Rosji na Bałkanach, red. J. Sujecka, DiG i Faculty “Artes Liberales” . Warsaw 2010, p. 91–108.
28. Likwidacja modelu osmańskiego w Bośni po 1995 roku a kryzys państwa, „Slavia Meridionalis”, 11, 2011, 204—219.DOI: https://doi.org/10.11649/sm.2011.012.
29. Continuity and Discontinuity in the Cultural Landscape of Capital City: Paris and Skopje, ”Colloquia Humanistica”, 2012, 1, p. 45-63, DOI: https://doi.org/10.11649/ch.2012.004.
30. San – društveni prostor?. W: Prostori sna, red. D. Fališevac, Zagreb 2012, p. 275-288.
31. Macedonia in the Dalmatian historiographic discourse before the XIXth century. In: Macedonia – Land, Region, Borderland, ed. J. Sujecka, Warsaw 2013, p. 311 -330.
32. Čiji je gradski prostor? Urbana politika u postsocijalističkom društvu: primjer Varšave i Sarajeva. In: Komparativni postsocijalizam, red. Masa Kolanović, Zagreb 2013, p. 311-330.
33. Croatian Political Discourse in 1861 and the Main Terms of Public Debate in the Nineteenth Century, “Acta Poloniae Historica”, 2013, 108.
34. Metamorfoza w przestrzeni narracji. Dwa chorwackie teksty przemiany, „Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo”, 3 (6), 2013, 71—85.
35. (współautor: Tomasz Rawski) Jasenovac, Bleiburg, Vukovar: miejsca pamięci a dyskurs publiczny, w: Obóz – muzeum: Trauma we współczesnym wystawiennictwie, red. M. Fabiszak i M. Owsiński, Poznań 2013.
36. Matoš i Radić: dwie koncepcje kultury, „Poznańskie Studia Slawistyczne”, 7, 2014, s. 91—106, DOI: http://dx.doi.org/10.14746/pss.2014.7.7.
37. Jugosłowiańska arkadia codzienności w wybranych utworach literackich Chorwacji i Bośni, w: Palingeneza mitu w literaturze XX i XXI wieku, red. M. Klik, Warszawa 2014.
38. Chorwackich etnologów i ludowców marzenie o dotarciu do źródła, „Slavia Meridionalis”, 14, 2014, 289-301, DOI: https://doi.org/10.11649/sm.2014.014.
39. Transcultural Experience and Multiple Biographies as a Research Topic, “Colloquia Humanistica”, 3, 2014, 11—24 DOI: https://doi.org/10.11649/ch.2014.016.
40. Barthes, lewicowość i semiologia zaangażowana, w: Imperium Rolanda Barthes’a, red. A. Grzegorczyk, A. Kaczmarek, K. Machtyl, Poznań 2015, 23—38.
41. Neighbourhood as a cultural and social problem, Colloquia Humanistica, 4. 2015, s. 5-10, DOI https://doi.org/10.11649/ch.2015.001.
42. Rzeczpospolita a chorwacko-dalmatyńska przestrzeń kulturowa w XV-XVIII w., w: Wśród krajów Północy. Kultura Pierwszej Rzeczypospolitej wobec narodów germańskich, słowiańskich i naddunajskich: mapa spotkań, przestrzenie dialogu, red. M. Hanusiewicz-Lavallee, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego: Warszawa 2015, seria wydawnicza „Kultura Pierwszej Rzeczypospolitej w dialogu z Europą. Hermeneutyka wartości” t. I, s. 582-615.
43. Metafizyka signifiant, w: Kurs na Ferdinanda de Saussure’a, red. A. Grzegorczyk, A. kaczmarek, K. machtyl, Poznań 2017, s. 277—295.
44. Pierwsza mapa Słowenii, „Poznańskie Studia Slawistyczne”, 13, 2017, s. 317—334 DOI: http://dx.doi.org/10.14746/pss.2017.13.19
45. Co przestrzeń miejska mówi o modernizacji? Sarajewo i Bośnia w okresie habsburskim, w: Fabryka Słowian 1. Modernizacje, red. D. Sosnowska, Warszawa 2017, s. 213—239.
46. (Współautor: Tomasz Rawski) Cultural Politics in (Post)Socialist Croatia: The Question of (Dis)Continuity, w: The Cultural Life of Capitalism in Yugoslavia. (Post)Socialism and its other, red. Jelaca Dijana, Kolanović Maša, Lugarić Danijela, Palgrave Macmillan 2017.
47. RudanTM, czyli strategie pisarzy w sferze publicznej, „Studia Litteraria Universitatis Iagiellonicae Cracoviensis”, 1 (12), 2017, 15—32, DOI: 10.4467/20843933ST.17.002.6278.
Recenzje naukowe
1. (rec.) Joanna Rapacka, Śródziemnomorze – Europa Środkowa – Bałkany. Studia z literatur południowosłowiańskich. Red. M. Dąbrowska–Partyka. Universitas, Kraków 2002, 500 (4) s. – „Pamiętnik Słowiański” T. LIII: 2003, z. 1, s. 69–74.
2. (rec.( Maria Dąbrowska-Partyka, Literatura pogranicza, pogranicza literatury. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2004, ss. 264. – „Pamiętnik Słowiański”. T. LV: 2005, z. 1, s. 96–101.
3. (rec.) Françoise Mayer, Les Tcheques et leur communisme. Mémoire et identités politiques. Civilisations et Sociétés, 117, Éditions de l’EHESS, Paris 2004, ss. 304. – „Pamiętnik Słowiański”. T. LV : 2005, z. 2, s. 108–113.
4. (rec.) W poszukiwaniu nowego kanonu. – „Pamiętnik Słowiański”, 2006, t. LVI, z. 2, s. 111–117.
5. (rec.) Polska i Chorwacja w Europie Środkowej. Pod red. Piotra Żurka, Bielsko-Biała 2007. – „Pamiętnik Słowiański” 2008, LVIII, z. 1, s. 116–122.
6. (rec.) Tożsamość narodowa w społeczeństwie multietnicznym Macedonii. Historia – kultura – literatura – język – media, red. Irena Stawowy-Kawka i Maciej Kawka, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2008, ss. 286.
Przekłady naukowe
1. Sylviane Agacinski, Polityka płci. KR, Warszawa 2000, 224 (3) s. (z francuskiego).
2. Georges Dumézil, Przedmowa. W: M. Eliade, Traktat o historii religii. przeł. J. W. Kowalski, Wydawnictwo KR, Warszawa 2000, s. 5–11 (z francuskiego).
3. Claude Lévi-Strauss, Antropologia strukturalna II. KR, Warszawa 2001, 422 (1) s. (z francuskiego).
4. Tvrtko Vuković, Coś więcej w poezji niż sama poezja (Symptomatologia chorwackiej poezji lat 90. XX wieku). – „Studium. Dwumiesięcznik Literacko-Artystyczny” 2004, nr 1 (43), s. 51–77 (z chorwackiego).
5. Roland Barthes, System Mody. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2005 (z francuskiego).
6. Dean Duda, Literatura chorwacka w neokapitalistycznej artykulacji. W: Literatury słowiańskie po roku 1989. Tom I: Transformacja. Red. H. Janaszek-Ivaničkova. Elipsa. Warszawa 2005, s. 230–237 (z chorwackiego).
7. François Jullien, Drogą okrężną i wprost do celu. Strategie sensu w Chinach i w Grecji. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2006, 296 s. (z francuskiego).
8. Julia Kristeva, Potęga obrzydzenia. Esej o wstręcie. Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2007 (z francuskiego).
9. Pierre Bourdieu, Zmysł praktyczny, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2008 (z francuskiego).
10. Paul Ricoeur, O interpretacji. Esej o Freudzie, Wydawnictwo KR, Warszawa 2008, s. 512 (z francuskiego).
11. Claude Lévi-Strauss, Surowe i gotowane, Aletheia, Warszawa 2010 (z francuskiego).
12. Georges Vigarello, Historia urody, ALetheia, Warszawa 2011 (z francuskiego).
13. C. Lévi-Strauss, Elementarne struktury pokrewieństwa. Volumen. Warszawa 2012 (z francuskiego).
14. C. Lévi-Strauss, Antropologia wobec problemów współczesnego świata, WUJ, Kraków 2013 (z francuskiego).
15. C. Lévi-Strauss, Druga strona księżyca – pisma o Japonii, WUJ, Kraków 2013 (z francuskiego).
16. Roland Barthes, Ziarno głosu. Wywiady, Eperons-Ostrogi, Kraków 2016 (z francuskiego).
Przekłady literackie i popularnonaukowe
1. É. M. Cioran, Ćwiartowanie. Wydawnictwo KR, Warszawa 2004, 169 (2) s. (z francuskiego).
2. Przewodnik Chorwacja – od środka. Oprac. D. Stannard et al. Wydawnictwo RM, Warszawa 2004, 285 (3) s. Poznaj Swój Świat. Discovery Channel (z angielskiego).
3. Bohumil Hrabal, Aurora na mieliźnie. Świat Literacki, Warszawa 2005 (z czeskiego).
4. (Wspólnie z Katarzyną Kępką-Falską) Ota Pavel, Dvořak pilnuje Pelego, „czuły barbarzyńca”, 2006, 1, s. 9–12 (z czeskiego).
5. Bergman. Rozmowy, rozmawiali O. Assayas i S. Björkman, Świat Literacki, Izabelin 2007, s. 5–52 (z francuskiego, wspólnie z Wojciechem Gilewskim).
6. (Wspólnie z Katarzyną Kępką-Falską) Bohumil Hrabal, Balony mogą wzlecieć, czuły barbarzyńca press, Izabelin 2009 (z czeskiego).
7. Georges Vigarello, Historia urody, Aletheia, Warszawa 2011 (z francuskiego).